I hëngrën kokën Ballukut, kush i fitoi Tenderat e Unazës

Tiranë – Prokuroria e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) i ka dërguar të martën Kuvendit të Shqipërisë kërkesën për lejimin e arrestimit të zv/kryeministres Belinda Balluku, e akuzuar për manipulim të tenderave publikë me vlerë dhjetëra miliona euro, që lidhen me ndërtimin e Unazës së Madhe të Tiranës.

Përshkallëzim i hetimit të SPAK ndaj Ballukut

Kërkesa për arrestim vjen si përshkallëzim i masës së mëparshme të pezullimit nga detyra, e cila ishte vendosur nga GJKKO, por u pezullua nga Gjykata Kushtetuese pas kundërshtimit të kryeministrit Edi Rama.

Përveç dy hetimeve ekzistuese për Tunelin e Llogarasë dhe një lot të Unazës së Jashtme, SPAK njoftoi se Balluku është tashmë nën hetim penal edhe për shtatë procedura të tjera prokurimi, për veprën penale të shkeljes së barazisë në tendera.

Lista e tenderave të Unazës së Madhe nën hetim

Tenderat e hetuar nga SPAK përfshijnë:

• Plotësimi dhe vazhdimi i punimeve Sheshi Shqiponja – Lumi i Tiranës (Loti 1 dhe QMT)

• Ndërtimi i segmentit rrugor Sheshi Shqiponja – Bulevardi i Ri (Loti 2)

• Ndërtimi i segmentit Sheshi Shqiponja – Bulevardi i Ri – Shkozë (urat mbi lumin Tirana)

• Unaza e Jashtme e Tiranës – Loti 4

• Unaza e Jashtme e Tiranës – Loti 5

• Unaza e Jashtme e Tiranës – Loti 6

• Unaza e Jashtme e Tiranës – Loti 7

Të gjitha këto procedura janë zhvilluar njëkohësisht në shtator 2021, fakt që sipas ekspertëve ngre dyshime serioze për koordinim të qëllimshëm.

Analiza e BIRN: shumica e kompanive u skualifikuan

Sipas një analize të mëparshme të BIRN, nga shtatë tenderat e Unazës së Madhe:

• 6 tendera u fituan me 94.5% – 96.1% të fondit limit

• 73% e kompanive pjesëmarrëse u skualifikuan

• Kompani të mëdha u përjashtuan për arsye formale

• Disa operatorë morën pjesë fiktivisht në garë

Ekspertët e prokurimeve publike i cilësojnë këto të dhëna si tregues tipikë të tenderave të manipuluar.

Reagimi i Edi Ramës ndaj kërkesës së SPAK

Pas publikimit të kërkesës për heqjen e imunitetit të Belinda Ballukut, kryeministri Edi Rama reagoi publikisht, duke akuzuar SPAK për “arreste pa gjyq” dhe duke lënë të kuptohet se do të mbrojë zv/kryeministren.

Në një reagim në platformën X, Rama shkroi se mazhoranca do të mbajë një qëndrim “të drejtë dhe të denjë”, duke veçuar rastin e Ballukut nga çështje të tjera penale.

Hetimet e mëparshme dhe përplasja me drejtësinë

Balluku, së bashku me ish-drejtues të ARRSH-së si Evis Berberi, Gjyli, Elezi dhe vartës të tjerë, u akuzuan më herët për manipulimin e tenderave me vlerë 210 milionë euro, duke favorizuar kompani të caktuara.

Më 20 nëntor, GJKKO vendosi pezullimin e saj nga detyra, vendim që u kundërshtua nga Rama dhe u pezullua përkohësisht nga Gjykata Kushtetuese, e cila pritet të japë vendimin përfundimtar në janar.